Usystematyzowany sposób na czytanie publikacji

24 lipca 2018

Wspomniany artykuł przedstawia trzy etapy efektywnego czytania publikacji naukowych, który można zastosować zarówno dla krótkich komunikatów jak i przeglądów literaturowych.

Pierwszy etap opiera się na tak zwanym szybkim "skanowaniu". Ta część powinna trwać nie więcej jak 10 minut i składać się z poniższych wskazówek:

1. "Uważnie przeczytaj tytuł, streszczenie i wprowadzenie;
2. Przeczytaj nagłówki sekcji i podsekcji, ale zignoruj wszystko inne;
3. Rzuć okiem na treści matematyczne (jeśli istnieją), aby określić podstawy teoretyczne;
4. Przeczytaj wnioski;
5. Rzuć okiem na referencje, mentalnie odhaczając te, które już przeczytałeś;"

Po wykonaniu powyższych czynności, według autorów powinniśmy bez problemu odpowiedzieć na podstawowe pytania np. Jaki to typ publikacji? Jaki problem badawczy jest w niej poruszany? Które podstawy teoretyczne wykorzystano do analizy problemu? Czy założenia są prawidłowe? Jaki jest wkład pracy? Czy praca jest poprawnie napisana?

Pierwszy wgląd w publikację pozwoli zdecydować czy będziemy kontynuwać czytanie pracy. Jeśli publikacja nas nie zainteresuje, zaoszczędzimy sporo czasu, który możemy wykorzystać na "skanowanie" następnych prac.

Powyższe wskazówki są również przydatne podczas pisania artykułu. Możemy się spodziewać, że recenzenci lub czytelnicy będą "skanować" również nasze publikacje, a więc byc może warto skupić się na dopracowaniu wspomnianych przez autorów elementów pracy.

Drugi etap polega na bardziej ostrożnej analizie tesktu, lecz bez wnikania w szczegóły. To podejście polegaja na notowaniu kluczowych punktów, pisaniu komentarzy na marginesach, przyjżeniu się rysunkom, diagramom i wykresom. W tej części analizy tekstu ważne jest zwrócenie uwagi na wszelkie ilustracje i odpowiedzenie na pytania typu: Czy wykres jest czytelny? Czy osie są odpowiednio oznaczone? Czy wyniki na wykresach są istotne statystycznie? Ważne jest również oznaczenie nieprzeczytanych referencji w celu dalszego rozeznania danego tematu badawczego. Drugi etap powinien trwać około godzinę dla doświadczonego czytelnika. Po wykonaniu powinniśmy być w stanie uchwycić zawartość publikacji, ocenić główną siłę dokumentu, jak również przedstawić opisane zagadnienia drugiej osobie. To podejście jest odpowiednie dla publikacji którą jesteśmy zainteresowani, ale nie leży w naszej specjalności badawczej.

Trzeci etap dotyczy szczegółowej analizy tesktu, polegającej na ponownym wirtualnym odtworzeniu całego badania. A dokładniej, wykorzystując te same założenia co autorzy, powinniśmy spróbować ponownie stworzyć dane dzieło. Dzięki tak wnikliwej analizie będziemy mogli nie tylko znaleźć innowacyjne rozwiązania wdrożone przez autorów, ale również znaleźć ukryte błędy i założenia. Według autorów artykułu, powinniśmy zidentyfikować i zakwestionować każde założenia w czytanej pracy, a na koniec spróbować połączyć nasze pomysły i zaplanować przyszłe prace. Ten etap trwa najdłużej - kilka godzin dla początkujących czytelników, około dwóch godzin dla osób zaawansowanych w czytaniu publikacji naukowych.

A jak efektywnie wykonać przegląd literaturowy?

Autorzy artykułu zdradzają również sposób an efektywne wykonanie przeglądu literaturowego. Oto ich etapy:

1. "Skorzystaj z wyszukiwarki Google Scholar lub CiteSeerz i wyszukaj publikacje o wybranej przez Ciebie tematyce. Dobrze dobierz słowa kluczowe.
2. Wykonaj pierwszy etap na trzech do pięciu najlepiej ostatnio cytowanych artykułów.
3. Znajdz w bibliografii wspólne cytaty i powtarzające się nazwiska autorów.
4. Pobierz kluczowe dokumenty i odłóż je na bok.
5. Przejdź do stron internetowych kluczowych naukowców i sprawdź gdzie ostatnio ich prace były przedstawiane. Pomoże to w identyfikacji najlepszych konferencji w danej dziedzinie badawczej.
6. Przejdź do stron konferencji i zapoznaj się z ich ostatnimi postępowaniami. Zastosuj szybkie "skanowanie" na stronie z listą publikacji w celu identyfikacji najnowszych prac o najwyższej jakości.
7. Te akrtykuły, razem z odłożonymi wcześniej stanowią pierwszą wersję twojego przeglądu literaturowego. Wykonaj drugi etap i trzeci etap na tych dokumentach."

Publikacja źródłowa:
Oryginalna publikacja